وجـه تسـمیـه شیـراز

شهرستان شیراز با پیشینه تاریخی از دودمانهای هخامنشی و ساسانی پیوسته وارث و نگاهدارنده فرهنگ و تمدن ایران باستان ، زادگاه و جایگاه بسیاری از دلاوران و بزرگان دین و دانش و هنر و حکمت و عرفان بوده و هست و به نوبه خود سهم بزرگی در نگاهداری فرهنگ و هنر و سنن و آثار باستانی ایران دارد و پیشینه اش خیلی بیشتر از آن است که تاریخ نویسان پس از اسلام نوشته اند.

شهر شیراز در زمان هخامنشیان وجود داشته منتها نه به گسترش و اهمیتی که بعد از اسلام و پس از ویرانی شهر استخر پیدا کرد.

 شهر شیراز با تعریفی که در کتاب بناهای تاریخی و آثار هنری جلگه شیراز اثر علی نقی بهروزی در بند 4 آمده سابقاً در حوالی قلعه بندر بوده و آنرا « شی بازار » ( مخفف شیب بازار ) می نامیده اند زیرا که زمین این قسمت از جلگه پائین تر از زمینهای غربی آن است و به روایتی جمشید سروش در شماره خرداد ماه سال 1338 مجله یغما صفحه 139 راجع به واژه شیراز توجیهی نموده که مفاد آن چنین است شیر به معنی شهرکه همان واژه « خشتر» باشد و « راز » در زبان اوستای و در زبان پهلوی « فارس راز » بمعنی اسرار و انزوا در  شهر راز « را» بر حسب اصول دستوری حذف شده و شهر راز به  شیراز یعنی نگاهداری اسناد سلطنتی و کتابخانه تغییر یافته است.

معتبرترین دلایل قدمت و وجه تسمه شیراز « الواح ایلامی مکشوف در تخت جمشید است که نام شیراز به صورتهای Shir- si- is ( شیرازی ایش ) آمده است و نشان میدهد که در عهد هخامنشی این شهر دائر و در آنجا کارگران و صنعتگران مشغول کار و احداث بنایی بوده و دستمزد از خزانه دریافت می کرده اند.

 تدسکو در مجله انجمن شرقی آمریکایی حدس زده که نام این شهر از دو کلمه Sher به معنی خوب و raz همریشه رز : مو  گرفته شده اما استاد هنینگ این نظریه را رد کرده و معتقد است شیر به معنی خوب در لهجه های شرقی ایران کاربرد داشته و در لهجه های جنوبی و غربی سابقه نداشته است و سرانجام اینکه تا کنون باستان شناسان معنای دقیقی برای این کلمه ارائه نداده اند .

http://shiraz.farsp.ir/menu.aspx?id=1660